Rode kruisen: nietvoorniX

Elke dag plaatsen we meerdere rode kruisen boven de weg. Dat doen we altijd met een reden, zoals bij een pech- of ongeval. Negeren van rode kruisen is levensgevaarlijk. Daarom vragen we, samen met anderen, extra aandacht voor deze gevaren.

TON VEENSTRA: Ik ben al 13 jaar weginspecteur. Ik zit elke dag op de snelweg. Wij assisteren bij ongevallen en bij pechgevallen. Daar ter plaatse vragen wij een kruis aan, dus dat zijn de matrixborden boven de weg. Dan plaatsen we onze wagen in de fend-off-positie, een schuine positie en dan gaan wij het ongeval veiligstellen. De rode kruisen zijn zeer belangrijk voor ons want naast dat de baan afgekruist is, raast het verkeer langs ons op de snelweg. In al die dertien jaar heb ik niks ernstigs meegemaakt behalve op die ene dag in maart. (Aldus Ton Veenstra. Het beeld wordt zwart. In een ruit zitten barsten. De ingedeukte carrosserie van een voertuig zit vol krassen en roestplekken.) EEN LUIDE BOTSING GEVOLGD DOOR EEN HOGE PIEP RUSTIGE MUZIEK Helaas op 31 maart 2018 stond ik bij een ongeval in de fend-off-positie. We waren klaar met het ongeval, dus het was in feite afgehandeld. Ik liep terug naar mijn auto en ik zag daar een vrachtwagen die op de afgekruiste rijbaan reed en mijn wagen dus aanreed. Ik liep ongeveer 200 tot 150 m ervanaf, zeg maar. Ik zag dus dat hij door de rode kruisen reed en dacht bij mezelf: dat gaat niet goed. En dat gebeurde dus ook. Mijn wagen, omdat hij in de fend-off-positie stond, sloeg naar de bermzijde. Daarbij raakte hij ook de politiewagen die daarvoor stond. Gelukkig reed de vrachtwagen langs ons heen, dus dat is wel ons geluk geweest. Dus mijn wagen heeft wel z'n werk gedaan. En hij zette hem ongeveer 300, 400 m verderop op de vluchtstrook. Het kan dus altijd zo gebeuren. Omdat de mensen de rode kruisen negeren. Ja, vreselijk. Dat ongeval heeft me wel wakker geschud. Ik denk dat als ik erin had gezeten, dan had ik hier nu niet gezeten. Blijf alert op de snelweg. Blijf de rode kruisen niet negeren, want ze staan er niet voor niks. Het is vreselijk om zoiets mee te maken en ik wil dat ook nooit meer meemaken. Hou je aandacht op het verkeer en let op en gooi die telefoon in de hoek. Dat zeg ik omdat ik vaak dingen zie op de snelweg, wat me niet bevalt. Het verhuftert een beetje in Nederland, en dat vind ik heel jammer en triest. (Tegen de achtergrond van een autowrak van Rijkswaterstaat verschijnt een rood kruis. Beeldtekst: #nietvoornix. Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op nietvoornix.nl. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2019.) DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER TOT HET EIND VAN DE VIDEO

#nietvoorniX

Negeren van rode kruisen is al langer een serieus probleem. Om het bewustzijn voor de gevaren te vergroten, lanceren we de slogan #nietvoorniX. Dit doen we samen met onder andere de politie, ambulance, ANWB, bergers en wegwerkers.

De slogan #nietvoorniX wordt onder andere op de borden boven de weg (drips) getoond en ingezet via social media. Daarnaast was op verschillende verzorgingsplaatsen een aangereden auto van een weginspecteur te zien. 

Deze auto werd in 2018 aangereden door een weggebruiker die een rood kruis negeerde. Bij de auto waren ervaringen van weginspecteurs die dit tijdens hun werk meemaakten te beluisteren en te lezen.

Podcast over rode kruisen

Ook weginspecteur Jan maakt regelmatig mee dat rode kruisen genegeerd worden. Dat gebeurde hem op de A13 bij Delft. Meerdere voertuigen kwamen recht op hem af. Dat zorgde voor een levensgevaarlijke situatie. In deze podcast neemt hij je mee naar deze dag en wat hij toen deed. Ook hoor je hoe Rijkswaterstaat optreedt tegen het negeren van rode kruisen.

Wanneer worden rode kruisen geplaatst?

We plaatsen rode kruisen vooral voor de veiligheid. Vaak bevinden zich objecten, zoals stilstaande voertuigen, op de weg of er heel dicht langs. Als er minder dan 1 meter ruimte is tussen het object en het verkeer, dan sluiten we de rijstrook ernaast (ook) af. Als er niet gewerkt wordt, dan zetten we alleen een snelheidsverlaging in.

We zetten rode kruisen op verschillende momenten in.

Video: O, zit dat zo: rode kruisen

In onderstaande video wordt ook uitgelegd wanneer we rode kruisen plaatsen.

(Beeldtitel: O, zit dat zo! Een animatie. Auto's rijden in een file. Boven de rechterrijstrook hangt een rood kruis. Voice-over:) RUSTIGE MUZIEK VOICE-OVER: Hé, hier moet iets aan de hand zijn. Kijk maar. Deze kruisen zetten we regelmatig in. Want een ongelukje zit in een klein hoekje. Of het ligt midden op de weg. We zetten ze ook in als we timmeren aan de weg. Soms creëren we hier een file om hem in de tunnel juist te voorkomen. En we sluiten de spitsstrook bij dichte mist. Want we willen er natuurlijk wel voor zorgen dat al deze mensen en alle weggebruikers veilig zijn. (Er valt lading op de weg.) We nemen geen risico's dus als deze vrachtwagen netjes op de vluchtstrook staat moet er minstens één meter wijkruimte tussen het incident en de streep zijn. Als dat niet zo is, kruisen we de naastgelegen rijstroken af. (De truck rijdt weg.) Zo, dat is weer opgelost, en weginspecteur Nienke geeft meteen door dat de rijstrook weer open kan. Dus dan kan het verkeer weer meteen de... Eh, Nienke? (Een verkeerscentrale.) Ah, hier wordt natuurlijk ook nog goed gekeken of alles echt wel veilig is. Ja, we laten niks aan het toeval over. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? nietvoornix.nl. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2019.)

Rood kruis negeren is levensgevaarlijk

Soms negeren weggebruikers een rood kruis, met alle gevolgen van dien. De kans hierop neemt toe, doordat er steeds meer verkeer is. Er zijn verschillende redenen waarom rode kruisen genegeerd worden.

Zo gebeurt het bewust om ander verkeer in te halen, bijvoorbeeld bij file. Maar er zijn ook mensen die het onbewust doen, doordat ze bijvoorbeeld afgeleid zijn door hun smartphone of hun voorganger volgen. Maar of het nou bewust of onbewust gebeurt, het is altijd gevaarlijk. Bij onveilige situaties op de weg gebruikt de weginspecteur zijn auto als buffer, om zo te voorkomen dat er op een incident wordt ingereden.

Maatregelen tegen negeren rode kruisen

Negeren van rode kruisen is een groot risico. We nemen daarom verschillende maatregelen. Sinds 2015 kunnen 100 van onze ruim 300 weginspecteurs met boa-status een proces-verbaal uitschrijven. Op bijna 40 plekken langs de weg zijn borden geplaatst met de tekst ‘Bij rood kruis: rijstrook DICHT’.

Ook handhaaft de politie vaker bij wegwerkzaamheden en valt het negeren van rode kruisen onder het strafrecht. Tot slot is er de MONO-campagne: rij veilig en dus zonder afleiding.